ژئوتوریسم در دنیای گردشگری
ژئوتوریسم در دنیای گردشگری به معنای زمین‌شناسی گردشگری است و از دو واژه ی ژئو به معنای زمین‌شناسی و علوم وابسته به آن ساخته شده است. اگر هدف شما از سفر دیدن و لذت بردن از جاذبه های طبیعی مانند پوشش گیاهی و جانوری باشد، شما یک اکو توریست می باشید و اما اگر برای دیدن سنگ ها و بافت زمین‌شناسی وارد منطقه ای بشوید شما به عنوان یک ژئوتوریست هستید. در ژئوتوریسم ما با طبیعت بی جان سروکار داریم بنابراین حیوانات و گیاهان جزو ژئوتوریسم محسوب نمی شوند و در شاخه ای دیگر به نام اکوتوریسم دسته بندی می شوند.
معنای اصلی ژئوتوریسم به زبان انجمن صنعت گردشگری و سفر آمریکا ( USTA )
ژئوتوریسم شکلی از گردشگری است که موجب رشد و پایداری جغرافیایی منطقه مقصد ، محیط زیست ، فرهنگ ، میراث تاریخی و زیبایی شناختی آن و همچنین بهبود زندگی ساکنین آن منطقه می شود.
مزایای زمین‌شناسی گردشگری
- ژئوتوریسم مخرب نیست بلکه از آسیب های محیطی نیز جلوگیری می کند.
- باعث محافظت از منابع با ارزش زمین‌شناسی و ارائه ی راهکارهای عملی برای بهره برداری بیش تر از این منابع میشود.
- آشنا ساختن نسل جوان و نیروهای غیر متخصص با پدیده های زمین‌شناسی و علل ایجاد آن
- ژئوتوریسم باعث ایجاد کسب و کارهای محلی برای ایجاد یک تجربه متفاوت برای گردشگران میشود.
- با شناساندن موهبت های طبیعی ، تاریخی و فرهنگی که برای مردم دیگر مناطق جذاب است به افراد محلی حس غرور و ارزشمند بودن را به محلی ها القا می کند.
اهداف ژئوتوریسم
- شناخت پدیده های زمین‌شناسی
- بررسی علل وقوع این پدیده ها
- لذت بردن از جاذبه های طبیعت بی جان
- ارائه ی راهکار هایی برای محافظت از این آثار با ارزش
- حفظ و نگهداری از پدیده های زمین‌شناسی
مهمترین پدیده های ایجاد عوامل زمین گردشگری یا ژئوتوریسم
ژئوتوریسم شامل همه ی تغییراتی می شود که در اثر فرسایش های آبی و بادی در کره ی زمین ایجاد شده اند که از جمله ی این موارد می توان به رسوبگذاری، فرسایش، فعالیت آتشفشانی، حرکت‌های صفحات زمین، حرکات کوه‌زایی، چین‌خوردگی، بلورهای نمکی، تپه‌های مرجانی، شرایط اقلیمی، بررسی فسیل‌ها ،غارها، دره ها، شکستگی ها، رسوبات دوره های مختلف زمین شناسی، آتشفشانها،استلاگمیت های درون غارها گنبدهای نمکی،بریدگی های سواحل، توده های مواد معدنی، تخته سنگها و قطعه سنگ های بزرگ تعادلی، تپه ماسه های بادی، تنگه ها و تونل های آبی و بادی، شیارها ، فسیل های برجای مانده و …اشاره کرد که از جمله مهمترین آثار و پدیده های ژئوتوریسم برای بازدید گردشگران است.
ژئوتوریسم در ایران
ایران از تنوع جغرافیایی وسیعی برخوردار است بنابراین پدیده های زمین‌شناسی منحصر به فردی نیز در آن یافت می شود. در سال 92 استان لرستان با دره شیرز ، دریاچه گهر و منطقه کوهدشت بعنوان پایتخت ژئوتوریسم ایران انتخاب شد. قریب به 11 هزار سال پیش، زمین لغزشی در دامنه های کبیر کوه رخ داده است که در نوع خود بی نظیر است.
مهمترین دلایل شکل‌گیری پدیده های ژئوتوریسم در ایران
- رسوبگذاری
- فرسایش
- فعالیت آتشفشانی
- حرکت‌های صفحات زمین
- حرکات کوه‌زایی
- چین‌خوردگی
- بلورهای نمکی
- تپه‌های مرجانی
- شرایط اقلیمی
مهم ترین ژئوپارک های ایران
جزیره ی قشم تنوع وسیعی در زمینه ی ژئوتوریسم دارد و نخستین ژئوپارک خاورمیانه است که به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های ملی تحت حمایت یونسکو درآمده‌است همچنین میتوان از مهمترین ژئوپارک های ایران ژئوپارک راگه کرمان ، ژئو پارک قشم و ژئو پارک ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی درمنطقه جلفا اشاره کرد.
دره راگه کرمان
جنگل های ارسباران
ژئو پارک قشم-دره ستارگانچند سایت ژئوپارک قشم
- تنگه چاهکوه: به صورت دو تنگه باریک عمود بر هم با دیوارهای عمودی که حفره‌ها و درزهای بسیار زیبای آن در نتیجه فرسایش انحلالی در لایه‌های مارن، سیلیت و آهک آن شکل گرفته است.
- دره ستاره گان: علت تشکیل این دره سقوط یک ستاره است این منطقه به عنوان ژئوپارک در یونسکو ثبت شده است. اشکال متنوع و زیبای این دره توسط فرسایش شکل گرفته‌اند.
- دره تندیس‌ها: این دره که غالبا از ترک‌های گلی شکل گرفته و از نظر ساختاری، شباهت بسیاری به دره ستاره‌ها دارد.
- دره شور: قدیمی‌ترین لایه‌های رسوبی جزیره، در این منطقه قرار گرفته‌اند علاوه بر ویژگی‌های زمین‌شناختی، دارای چشمه‌های سولفور و نقش و نگارهای ایجاد شده است.
- روستای دولاب: شبکه‌ای از آبراهه‌ها و رودهای فصلی در بستری از ماسه و مارن درون این منطقه ایجاد شده است.
دولاب قشم-تنگه گریان- غار نمکدان: از جاذبه‌های علمی ژئوتوریسمی قشم است که طولانی‌ترین غار نمکی جهان نیز در این منطقه قرار دارد.
- کورکوراکوه: تپه ماهورهایی که در نتیجه فرسایش آبی، تنگه و حفره‌هایی روی آن ایجاد شده است.
جهت رزرو اقامتگاه در جزیره زیبای قشم میتوانید با مراجعه به سایت ،های هتل بخش رزرو هتل ها، قیمت های مناسبی جهت رزرو انتخاب کنید.
بازدیدهای گردشگری زمین شناسی
برای برگزاری برنامه های ژئوتوریسم و گردشگری زمین شناسی وجود ژئو پارک و یا سفر به آن ها الزامی نیست؛ می توان به محل هایی سفر کرد که شامل نمونه هایی از این پدیده ها باشند. پدیده هایی شناخته شده مانند چشمه های آبگرم و چشمه های منحصر به فردی مانند باداب سورت ، گل فشان های سیستان، گنبدهای نمکی و … نمونه هایی بسیار مناسب برای اجرای این برنامه ها هستند.